Aan de mensenfamilie (juli – 2)
Als de paus een encycliek schrijft, richt hij zich tot katholieken. En dat is heel normaal. Hier, met “Laudato Si”, wijkt paus Franciscus af van deze gewoonte, hij spreekt hier tot de hele wereld, tot de hele mensheid op zoek naar duurzame ontwikkeling. Hij nodigt ons eerst uit om een soort inventarisatie te maken, om samen met hem alles op te sommen wat onze planeet bedreigt: de opwarming van de aarde en de gevolgen daarvan, de groeiende sociale ongelijkheid, de mensonwaardige levensomstandigheden van zovelen, enz. Hij leest niemand de les. Maar hij komt wel uit voor zijn overtuiging, geïnspireerd door het evangelie en ook door het voorbeeld van Franciscus van Assisi. Hij wil ook dicht bij allen zijn die, over de hele wereld, zich bewust zijn van deze problemen.
Geconfronteerd met de wereldwijde achteruitgang van het milieu, wil ik me richten tot elke persoon die op deze planeet woont … Ik stel voor om met iedereen in dialoog te gaan over ons gemeenschappelijke huis. (Nr. 3)
Er is een wereldwijde milieubeweging en
er zijn veel verenigingen die luidkeels dezelfde zorg verkondigen. Een jaar geleden lieten jonge Belgen zien dat ze zich zorgen maken over het milieu, over de opwarming van de aarde.
De originaliteit van paus Franciscus is op de eerste plaats zijn bescheiden houding. Hij is goed geplaatst om de bezorgdheid, de vragen en de angst van de hedendaagse mens te horen en te delen. Hij bevestigt zijn solidariteit met al deze bezorgde mensen, en vervolgens bevestigt hij de grote en onmisbare solidariteit van alle mensen. De recente Covid 19-crisis heeft ons het belang van deze solidariteit laten zien. De gelanceerde slogans waren veelbetekenend: zorg voor jezelf… en voor anderen. Zorg voor, zorg … Zorg voor ons gemeenschappelijke huis, de planeet die we aan onze kinderen willen nalaten.
Het is op deze golf dat de paus ons begeleidt. Het gaat er niet om anderen de schuld te geven. We zijn allemaal samen verantwoordelijk, medeverantwoordelijk. De aanpak die hij voorstelt, bestaat uit drie fasen:
1- Zie de problemen, kijk wat er in ons huis gebeurt. Het is een soort diagnose. Hij bestudeert onze manier van leven en denken dat soms erg ver van het evangelie verwijderd is: vervuiling, verspilling, gebrek aan respect voor het leven, een cultuur van verspilling … We moeten dat veranderen, en het is dringend, zo niet lopen we als het ware tegen een hoge muur aan. Er is een echte roep om bekering. We moeten deze term begrijpen: bekeren gebeurt niet alleen in een biechtstoel, maar ook in het dagelijks leven. Wat er moet veranderen, is onze manier van leven en denken.
2- Oordelen. De aarde is de aarde die God, ter beschikking van de mens, van alle mensen stelt, ook aan die van morgen. De mens is geen eigenaar van dit land, maar een beheerder die wordt geroepen om er een wereld van te maken om in te leven. Hij is geroepen om zorg te dragen voor de schepping, voor de armen en de onderdrukten. Zorg voor anderen. Zonder dit te ver te gaan zoeken.
3- Handelen. We zijn allemaal geroepen, waar we ons ook bevinden, om “ecologische burgers” te worden die voor anderen zorgen en ook voor onze moeder aarde. De paus dringt sterk aan om te komen tot samenwerking. Er hoeven niet per se nieuwe verenigingen te worden opgericht, want er zijn er al veel, zowel binnen en als buiten de kerk. We moeten de wereld niet opnieuw uitvinden, maar deze wereld het goede nieuws brengen van een God die ons het beheer van de schepping heeft toevertrouwd.
Een klein knipoogje, en dan vooral voor de jongeren. Dat is duidelijk, maar niet alleen voor hen. Om jongeren te laten dromen van de wereld van morgen, moeten ook de ouderen blijven dromen over de wereld van vandaag. Ze moeten er zich van bewust blijven dat de wereld niet van hen is, maar van hun kinderen.
