Een ecologische economie
Is Ecologische economie (EE), nog een nieuw concept? Niet echt want het kwam eind jaren ’60, begin jaren ’70 al ter sprake (Vivien, 2016).
EE streeft ernaar ecosystemen, de natuur en de biosfeer in hun specifieke kenmerken te begrijpen en tegelijkertijd de voorkeur te geven aan een transdisciplinair domein.
Het is geen discipline van de economie of van de ecologie, maar een scharnierende discipline tussen niet alleen ecologie en economie, maar ook tussen psychologie, antropologie en archeologie. Ze bestudeert de interacties tussen economie en het biofysisch functioneren van de aarde waarvan de economie afhankelijk is.
Paus Franciscus gebruikt dit concept niet rechtstreeks in zijn encycliek, maar benadrukt eerder de integrale ecologische, economische en sociale ecologie. De complexiteit van de huidige situatie vereist een analytische blik op EE, waarbij bijzondere aandacht wordt besteed aan duurzame productie, eerlijke handel, ethische consumptie, ethische investeringen, het afstoten van fossiele brandstoffen en alle economische activiteiten die schadelijk zijn voor de planeet en de mens, investeringen in hernieuwbare energie, en soortgelijke problemen.
Na doelstelling nr. 1, de roep van de aarde en doelstelling nr. 2, de roep van de armen, zou de derde doelstelling, met EE, gericht kunnen zijn op het bevorderen van de volgende economieën:
Een economie in functie van het algemeen welzijn.
Het algemeen welzijn als een waarde boven activiteiten die verband houden met het wilde kapitalisme.
Een sociale en solidaire economie.
Door burgers zoveel mogelijk in staat te stellen bewust te worden inzake de klimaatprobleem. De inspanningen van iedereen kunnen leiden tot het verbeteren van de economische, sociale, culturele, politieke en ecologische levensomstandigheden.
Een economie voor ‘planetaire gezondheid’.
“Een gezonde relatie met de schepping is een dimensie van algehele persoonlijke bekering, die de erkenning van onze fouten, onze zonden, onze fouten en onze mislukkingen met zich meebrengt, en die leidt tot oprecht berouw en het verlangen om van gedrag te veranderen” (LS, 218).
Een economie geïntegreerd in de ethiek.
Niet alleen economie omwille van de economie, maar een economie ten dienste van de mens en zijn omgeving. Erkenning van het werk van de werknemers is belangrijker dan winst en buitensporige concurrentie. Werken aan het vaststellen van lokale ethische richtlijnen.
Een eco-sociale wereldeconomie.
Duurzame ontwikkeling maakt deel uit van een groene en inclusieve wereldeconomie. “Authentieke ontwikkeling omvat inspanningen om een integrale verbetering van de kwaliteit van het menselijk leven te bereiken” (LS, 147). Informeer jezelf voortdurend over de impact die de mijnbouw- of ontginningsindustrieën hebben op het milieu, en onderzoek de lokale overheidsfinanciën in relatie tot deze actoren.
Een economie van hebben of een economie van zijn?
Is dat geen nieuw model voor de mensheid? Het huidige economische systeem wordt bepaald door de vraag: wat is goed voor de groei van het systeem? Zou de vraag niet moeten zijn: wat is goed voor de mens, en dan vooral voor de armen???
Conclusie :
EE betekent zorgen voor persoonlijke en gemeenschappelijke voorwerpen en het terugdringen van aankopen van goederen die niet noodzakelijk zijn.
Abt Alain Boubag
Deken
Pastorale Eenheid Montigny-sur-Sambre.